Op een congres in Bordeaux vorig jaar zomer over pesten op het werk, voorspelden mijn Australische vakgenoten het al: de nieuwe internationale ISO-norm 45001 voor veilig en gezond werken is een mooi instrument voor een structurele aanpak van ongewenste omgangsvormen. Discriminatie en seksuele intimidatie maken mensen ziek en kosten de organisatie geld. Preventie van pestgedrag is dus ook een businesscase. Toch zie ik bij het bestrijden ervan nog veel te vaak een ad hoc-aanpak. Er wordt een vertrouwenspersoon aangesteld en soms een rotte appel uit de mand verwijderd, maar is het probleem dan opgelost? Was het maar zo eenvoudig. Uit onderzoek blijkt dat de oorzaken van pest cases vaak te vinden zijn in een aangetaste mand. Het is tijd voor een structurele aanpak.
‘Pak ongewenst gedrag structureel aan’
Voor organisaties die klaar zijn met incidentbestrijding en lijstjes afvinken -‘ja, we hebben een klachtenprocedure’ – biedt de nieuwe ISO-norm een goed houvast. Ook voor bedrijven die niet ISO-gecertificeerd zijn, is dit managementsysteem voor veilig en gezond werken een uitstekend hulpmiddel om beleid tegen ongewenste omgangsvormen systematisch in de organisatie in te bedden. Het behandelt bijvoorbeeld de verantwoordelijkheden van managers, de scholing die leidinggevenden nodig hebben en de aanpak van risicofactoren. Ook vertelt de norm hoe je beleid voor een gezond arbeidsklimaat kunt monitoren via een plan-do-check-act-cyclus. De inhoud van het beleid zal per bedrijf of instelling op onderdelen verschillen: de risico’s op ongewenste omgangsvormen in een ziekenhuis zijn immers anders dan bij een bank of autofabriek. De systematiek van de aanpak is echter voor elke organisatie hetzelfde.
‘Wat win je ermee?’ en ‘Wat is de meerwaarde van het optuigen van een dergelijk beleid?’, zijn vragen die ik dikwijls krijg.
‘Wat win je ermee?’ en ‘Wat is de meerwaarde van het optuigen van een dergelijk beleid?’, zijn vragen die ik dikwijls krijg. De voordelen van een pestvrije werkplek zijn genoegzaam bekend; een grotere medewerkerstevredenheid en lager ziekteverzuim. Daarnaast: geen boetes van de Inspectie of rechtszaken die veel kosten en het imago aantasten. Een structurele aanpak brengt het doel – sociale veiligheid – een stuk dichterbij. Het werken daaraan brengt ook positievere energie in de organisatie dan hinken van het ene incident naar het andere. Wetenschappers en practitioners als ikzelf pleiten al jaren voor een structurele aanpak. Met ISO 45001 is daarvoor nu een gevalideerd managementsysteem beschikbaar. Hiermee laten we het ad hoc-beleid achter ons en zetten we in op een duurzaam en bestendig sociaal veilig klimaat. Waarin mensen zonder angst voor hatelijke opmerkingen van collega’s of een opdringerige chef naar hun werk kunnen.